Luke 1

Otomapu Yɨtkak

1Kor rɨga, rɨgap kea otomapu ke towa yɨr ke yɨr angto mɨle rɨna re rɨrɨrkɨp aukɨto mera wɨngɨrɨnd dɨde onggɨt mɨle gatab yɨtkak kea pɨtapɨta amnento. Sɨ ma yɨpa kɨma rɨgapiya towa pɨlke onggɨtyam yɨtkak akatento dɨde bꞌatonkena wuwenonj yɨtkak dɨmdɨm olngɨkam dɨde ɨrɨkam odede wɨp ɨt re ton akatento towa pɨlke. 3Ukoi rɨga Teopilo, koda kwa kea onggɨtyam kupka yɨtkak bꞌauyaena nekenond otomapu ke. Sɨ kon nony aen da ɨtemb re kornɨm bꞌogɨljog e yɨtkak dɨmdɨm olngɨkam dɨde rɨrɨrkɨpjog e ɨrɨkam mornɨm. 4Nokɨm da ɨdenat man bꞌogɨl wumɨr kɨma temjateninyɨt onggɨtyam ɨmɨnjog yɨtkak gatab rɨna re man bꞌauyaenot.

Baptiso Yoanɨmna Ukenda gatab Bage Yɨt

5Onggɨt wɨnɨnd re Erod Yuda kantri king yebɨm, yɨpa yɨna sɨ rɨga yɨbnonj nyɨ da Jakariya, yet re Abiyamna sɨ rɨga bobo wɨngɨrɨnd yɨbnonj.
1:5Ju rɨga wɨngɨrɨnd komkesa re twenti powa (24) sɨ rɨga bobo na wekenenonj.
Ɨ ti kongga re Aronɨmna kus ke bꞌusmureni bꞌɨgam pɨlke bꞌɨga o, ɨ ti nyɨ wɨbnau re Elisabetɨt.
6Sɨ osiemb molkongga re negɨr kesa dɨmdɨmjog rɨga na ebnonda Godɨm wɨpɨnd, dɨde ton komkesa Yonggyamɨmna bꞌingawa yɨt dɨde yɨmak yɨt bꞌobogɨl yɨmta undoka eyeneninonda, sɨ ton bꞌinjawa kesa na ebnenenonda. 7Ajɨ towa makwa bꞌɨga ebnainy, nokɨp Elisabet re popam na webɨm. Ɨ ton osiemb re kea mid ake molegɨt akatonj. 8Ɨ yɨpa wɨnɨnd re Jakariyamna sɨ rɨga bobo waina wɨn akatawonj sɨ omnɨkam, sɨ ton sɨ amnɨkinonj Yonggyamɨmna yɨnametɨnd. 9Ɨ onggɨt wɨnɨnd ton towa wɨngɨrɨnd Jakariyand yobagendo re towaina rɨga obagenda get ke mɨle kena so omnam ngɨrangngɨrang sɨ gasa yɨnametɨnd, sɨ Jakariya ket bꞌɨgaronj yɨna pɨpmet wa ngɨrangngɨrang sɨ gasa so omnam. 10Ɨ re ɨtemb ngɨrangngɨrang sɨ gasa embomb yiyenonj, komkesa rɨga bobo re yɨr opmita na yomnɨko bau ke. 11Ngɨrpu yɨpa Yonggyamɨmna aneru pɨta awonj ti wɨpɨnd dɨde onyitonj ngɨrangngɨrang sɨ gasa embombpu kap yɨmjog yɨm tab ke. 12Ɨ re Jakariya tin yɨr yongonj, ton ket wɨnga kesa na awonj dɨde mogat tin danda kesa yomnonj. 13Sɨ onggɨt anerut tin yomnonj da, “Jakariya! Goro moga tawɨm! God kea moina yɨr opmita utkunj, sɨ mor kongga Elisabet ɨta mor yɨpa leo bꞌɨga mutkendau dem. Man tin nyɨ oeket dem Yoan. 14Ɨ mor pɨlɨnd ɨta dem sam, ɨ man ukoijog sam e taet dem. Ɨ jogjog rɨgap kwa toda opima sam taukanj dem tina ukenda gatab map. 15Mop nokɨp ton ukoijog rɨga e tainy dem Yonggyamɨm wɨpɨnd. Ɨ ton makwa ɨta wain
1:15Wain re yɨpa ɨkjog e rɨnsim re rɨgap amnɨkenenanj greip kɨp ke.
dɨde danda ɨk onaya teyeniny dem. Ɨ God tin get kae Yɨnayɨna Wɨngawɨnga ke yɨndangɨr omɨny dem ti mogɨmna komɨnd.
16Sɨ ton jogjog Israel rɨga tengenjiny dem towa God Yonggyamɨm pɨlwa. 17Ɨ ton kwa Yonggyamɨmna naska nya wa e yik dem Godɨmna Wɨngawɨnga kɨma dɨde danda kɨma odede yɨpa wɨp ɨt re Eliya re dɨde. Sɨ ton bꞌuwar waina gar tengenjiny dem towaina bꞌɨgawar wa pɨlwa bꞌogɨl bꞌubɨgawarɨnd wɨmenam, dɨde kwa tengenjiny dem utkunda kesa rɨga de negɨr kesa dɨmdɨmjog rɨgaina bꞌogɨl nony menamena wa. Ɨ dɨde ton tangonjeniny dem God ma obagɨki Israel rɨga, nokɨm da ɨdenat ton Yonggyamɨnd gar ke okatenyi dem.” 18Sɨ ket Jakariya anerund yomnonj da, “Rɨdede e kon moina yɨt ɨmɨnjogɨm omnyɨn? Mop nokɨp kon re mid en, dɨde kor kongga toda kwa tina bꞌɨga ukuka wɨn re kea yɨukitonj.” 19Ɨ anerut ket tin yɨsmonggawonj da, “Kon Gabriyel ten yete re kon Godɨm wɨpɨnd onyiti nɨbnenenyɨn. Sɨ Godɨt ken nɨtmɨkis mor pɨlwa men wumɨr omnam dɨde onggɨtyam bꞌogɨl bage yɨt mornɨm pɨtapɨta omnam. 20Sɨ yɨr de, man ɨta yɨt kesa taet. Ɨ man ma rɨrɨr e yɨt tapureninyɨt, ngɨrpu ra onggɨtyam gasa ɨmɨnjog tainy dem, mop nokɨp man maka koina yɨt ɨmɨnjogɨm amneninyɨt. Ajɨ ra onggɨtyam wɨn okas dem, koina yɨt opima rɨrɨrkɨp taukanj dem.”

21Ɨ onggɨt wɨnɨnd rɨgap Jakariyand kasar yomnɨko, dɨde ton kɨd kesa auto, mop nokɨp ton pɨnjog na yɨbnonj yɨnamet wɨngɨr wa. 22Ajɨ re ton bau wa opendonj, ton ma rɨrɨr na yɨt opurenam awonj towa pɨlwa. Sɨ rɨgap ket wumɨr yokato da ton kea liyalliyal gasa yɨr yong yɨnamet wɨngɨrɨnd. Ɨ ton ɨtaikena kena ten yɨt amninonj, dɨde ton ma rɨrɨr na yɨt opurenam. 23Ɨ re tina sɨ omnɨka wɨn yundwatonj, ton ket tina met wa yikonj. 24Ɨ onggɨt wɨn kak ke ti kongga Elisabet kom kɨma awonj, sɨ ton paib (5) mobi kɨma tinta wɨbnenenonj dea ta tina met wa dɨde ton ket odede windenonj 25da, “Oo, nomae kor Yonggyam! Yu ke odede bꞌogɨl wɨko nomnɨkau. Sɨ yu ɨtemb, kor Yonggyam yɨm nokau koina ɨngar awɨr omnam rɨga wa wɨngɨrɨnd.”

Yesumna Ukenda gatab Bage Yɨt

26Ɨ re Elisabet siks (6) mobi kɨma kom yowamonj, God yɨpa aneru nyɨ da Gabriyel yɨtmɨkitonj yɨpa taun wa ogenaya da Najaret Galili eriya wɨngɨrɨnd. 27Sɨ onggɨt anerut yikonj de yɨpa pɨl esopai kesa ngɨmngayɨm pɨlwa, yet re tɨrɨr yomnonj Dawidɨmna kus ke rɨga Yosep kɨma molkongga awowɨm. Ɨ ɨtomb pɨl esopai kesa ngɨmngayɨmna nyɨ re Mariyat. 28Ɨ ket anerut tin wodaronj tina met wa, ɨ womnonj da, “Sime! Man Godɨmna wurar okai kongga et. Sɨ Yonggyam ɨta man kɨma.” 29Ajɨ Mariya onggɨtyam yɨtkak map nony bebɨg kɨma nonysɨpsɨp na awonj, dɨde ton nony ke windenonj da, “Rɨdede wɨp e jɨ onggɨtyam sime yɨtkak?” 30Ɨ anerut ket tin womnonj da, “Mariya! Goro moga tawɨm! Mop nokɨp God kea Tina wurar mor mokau. 31Sɨ man yɨr de, man ɨta kom kɨma taet dem, ɨ ket leo bꞌɨga e ukenjɨt dem. Ɨ man Tin nyɨ oeket dem Yesu. 32Ɨ Ton ɨta ukoijog rɨga tainy dem, ɨ rɨgap Tin nyɨ ogenai dem pumbjog Godɨmna bꞌɨga, ɨ dɨde Yonggyam God ɨta Ti okau dem Ti bꞌu Dawidɨmna king pɨpmet. 33Ɨ Ton wɨp tamniny dem Yakobɨmna bꞌusmureni bꞌɨga ngɨrpu kesa, dɨde ɨtemb Tina pumb tungg makwa ɨta bꞌetpau dem.” 34Ajɨ kwa Mariya ket anerund yɨsmonggawonj da, “Rɨdede e onggɨtyam yɨt ɨmɨnjogɨm tau dem, nokɨp kon get ke ma rɨga kɨma pɨl bꞌasopai e nɨbnyɨn?” 35Ɨ anerut ket tin wɨsmonggawonj da, “Ɨta Yɨnayɨna Wɨngawɨnga tinɨk dem mor kumbɨnd, dɨde pumbjog God ma dandat ɨta kukum motɨny dem. Sɨ onggɨt paemb onggɨt yɨnayɨna ukendi Bꞌɨgand ogenai dem da Godɨmna Bꞌɨga. 36Sɨ man yɨr de, mor kus ke kongga Elisabet, ton re molegjog o, ajɨ ton ti ɨta leo bꞌɨga kom borand. Ɨ rɨgap wogenaeneno da ton re popam o, ajɨ ton ke siks (6) mobi kɨma e kom yowam. 37Mop nokɨp Godɨm Ti ɨta danda komkesa gasa rɨrɨrkɨp omnɨkam.” 38Sɨ Mariya ket windonj da, “Sɨ bꞌogɨl e, kon re Yonggyamɨmna wɨko ngɨmngai en. Toko moina opureni yɨtkak rɨrɨrkɨp raukinem kor pɨlɨnd.” Seg ket anerut tin wɨraronj.

Mariya Elisabetɨnd Wesmaronj

39Sɨ ket onggɨt wɨnɨnd Mariya bꞌangonjenonj dɨde ket mukupmukup menon yokatonj de dor tungg wa, ɨ dɨde ket opendonj de yɨpa taun wa Yuda eriya wɨngɨrɨnd. 40Ngɨrpu ton bꞌɨgaronj Jakariyamna met wa dɨde Elisabetɨnd simesime womnonj. 41Ɨ re Elisabet utkundonj Mariyamna simesime yɨtkak, odenja tina kom borand bꞌɨga bꞌarurkitonj, ɨ ket God Yɨnayɨna Wɨngawɨnga ke Elisabetɨnd yɨndangɨr womnonj. 42Sɨ Elisabet ket ukoi ara kɨma obailitonj gar sam kɨma, ɨ ket Mariyand womnonj da, “Man re bꞌogɨl omni kongga et komkesa kongga wa wɨngɨrɨnd. Dɨde moina komɨnd bꞌɨga toda kwa bꞌogɨl omni e. 43Nangga pae onggɨtyam bꞌogɨljog mɨle awɨk kor pɨlɨnd, ɨte re kor Yonggyamɨmna mog tik kor pɨlwa ken esmaram? 44Mop nokɨp re moina simesime nonykok bꞌɨgar koina yɨpya bora wa, odenja komɨnd bꞌɨga ma sobijog sam kɨma na bꞌarurkis. 45Sɨ ton bꞌogɨl omni omb jɨ yeto re yɨtkak gar ke akateniny rɨna re Yonggyam tin wumɨr womnonj, mop nokɨp opimemb Tina yɨtkak opima ɨmɨnjogɨm taukanj.”

Mariyamna Esourena Ger

46Ɨ ket Mariya windonj da,

“Koina kukɨpɨt kor Yonggyamɨnd nyɨ pumb wa yurowateneny.
47Ɨ koina wɨngawɨngat ɨta koina yɨrkokar okawayam Godɨm pɨlɨnd ukoi sam yomnɨkeneny.
48Mop nokɨp kon re goujog wɨko kongga en, ajɨ Godte bꞌobogɨl yɨr ɨpka niyeny.
Ɨ mop nokɨp kwa komkesa rɨga yepim re yu wekeny dɨde tekenkeneny warɨtawarɨta onggɨt gowukoyɨnd, ton opima ken bꞌogɨl notɨnenenyi yu ke dɨde naska nya wa.
49Mop nokɨp dandayam God kea ukoijog gasa nomnɨkainonj.
Ɨ Tina nyɨ re yɨnayɨna e.
50Ɨ God tena kear amnɨkeneniny
yepim re Tin moga kɨma yesourenenyi komkesa yunɨm dɨde warɨm bꞌusmureni rɨga wa wɨngɨrɨnd.
51God Tina yɨm ke danda wɨko amnɨkeneniny,
sɨ Ton ket bꞌasourena rɨga erenjaeneniny yepim re towaina garɨnd bꞌasourena nony menamena amnɨkenenanj.
52God ukoi wɨp iyoi rɨga gou wa amnɨkeneniny towaina pɨpmet ke,
ajɨ Ton rɨga pumb wa urowateneniny yepim re towalenggyam gou wa aukenenanj.
53God owoupa rɨga ngor amnɨkeneniny bꞌogɨl gasa ke,
ajɨ jogjog gasa kɨma rɨga yɨmkak nena etmɨkeneniny.
54God kea yɨm akaeneninonj Tina wɨko rɨga Israelɨnd,
odede na ɨt re rɨngmena re Ton tɨrɨr yɨt amninonj mera bꞌuwar.
Sɨ onggɨt penaemb Ton ngɨrpu kesa nonyɨnd awameneninonj
kear omnenam Abraamɨm pɨlwa dɨde tina komkesa bꞌusmureni bꞌɨgawar wa pɨlwa.”
56Sɨ Mariya ama rɨka nowa mobi kɨma na Elisabet kɨma wɨbnonj, ɨ ket ton ɨtendonj ti tungg wa.

Baptiso Yoanɨmna Ukenda Yɨt

57Ɨ Elisabetɨm ket wɨn wokatawonj bꞌɨga ukendam, ɨ ton ket leo bꞌɨga yukendonj. 58Sɨ ti wuswus rɨgap dɨde tina kus rɨgap utkundo da kea Yonggyam tin ukoi kear womɨny. Sɨ ket ton tuwonj ti pɨlwa, dɨde yɨpand gɨlgɨl sam yomnɨko ton kɨma. 59Ɨ re bꞌɨga eitɨm (8) bibɨr awonj ukendi kak ke, ton bꞌusaya tuwonj Jakariyamna met wa onggɨt bꞌɨgam pɨlɨnd God ma obagendi tɨrɨr omni mal wugɨm ɨpka mɨle omnɨkam. Ɨ ton pop ti nyɨ oekam yomno re ti bꞌuɨmna nyɨ, Jakariya kena. 60Ajɨ ti mog ket esmonggainonj da, “Nayɨ, Yoante ti nyɨ ɨbnau.” 61Ɨ todaka tin womno da, “Moina kus rɨga wa wɨngɨrɨnd makwa ɨta rɨga yete odede nyɨ ke oeki.” 62Ajɨ ti bꞌu re yɨpya dum dɨde yɨt kesa na yebɨm. Sɨ onggɨt penaemb ton ti bꞌund yerkito ɨtaikena kɨma da, “Rɨnggɨtyam nyɨ e man singi yomnyɨt tin nyɨ oekam?” 63Ɨ ton ket egekisinonj yɨpa ɨrɨkapu wulpagɨm iyoyɨm, dɨde ket yɨrɨkonj da, “Tina nyɨ re Yoante.” Sɨ onggɨt map komkesa rɨgap kɨd kesa aukɨto. 64Ɨ odenja ket tina tugɨm ake weyat bꞌogɨl awonda yɨt opurenam. Ɨ ton ket Godɨnd esourena yiyenonj. 65Ɨ re komkesa ti wuswusam rɨgap onggɨtyam mɨle yɨr yongo, ton moga na aukɨto. Ɨ dɨde kea komkesa rɨgap kupka dor tunggɨnd Yuda eriya wɨngɨrɨnd yɨt bꞌataya yiyeno onggɨtyam mɨle gatab. 66Sɨ komkesa utkunda rɨgap kea onggɨtyam mɨle gatab nonyɨk bꞌamdena wuwenonj towaina garɨnd, dɨde ton ket bꞌɨgekena wuwenonj da, “Ɨtemb bꞌɨga rɨdede wɨp rɨga e ɨbɨm dem warɨ?” Mop nokɨp ton kea yongwato da Yonggyamɨmna danda yɨm kea omanda ton kɨma yɨbnenenonj.

Jakariyamna Esourena Ger

67Ɨ ket God Yoanɨmna bꞌu Jakariyand Yɨnayɨna Wɨngawɨnga ke yɨndangɨr yomnonj, sɨ ton bage yɨt apureninonj da,

68“Yesoulita Yonggyamɨnd, Israel rɨgaina Godɨnd,
mop nokɨp Ton kea Tina rɨga eskena eyeneninonj dɨde ket towaina negɨr mɨle erabinonj ten ɨtraram negɨr mɨlem pɨlke.
69Ɨ Ton kea yɨrkokar okawam danda pɨta yomnonj meranɨm
Tina wɨko rɨga Dawidɨmna bꞌusmureni rɨga wa wɨngɨrɨnd.
70Odede na ɨt re rɨngmena re Ton get ke tɨrɨr omni yɨt akainonj Tina yɨna bageyam waina tugɨmɨnd pɨtapɨta omnenam.
71Onggɨtyam yɨrkokar okawa dandate men yɨrkokar okawam nɨtrarkeneniny meraina geja rɨga wa pɨlke
dɨde komkesa rɨgaina danda yɨm wa pɨlke yepim re singi kesa nomnenanj.
72Sɨ onggɨt penaemb God kear amnɨkeneninonj mera bꞌuwar,
ɨ onggɨt paemb kwa Ton nonyɨnd yowameneny Tina yɨna outɨnti tɨrɨr omnijog yɨt.
73God kea danda kɨma Tina nyɨ kɨma yindonj onggɨtyam tɨrɨr omni yɨt mera bꞌu Abraam pɨlwa.
Ɨ ket mera daka nokainonj ɨtrɨngendam geja rɨgaina danda yɨm wa pɨlke.
Nokɨm da ɨdenat men meraina komkesa yɨrkokar wɨmena wɨngɨrɨnd moga kesa Ti wɨko omnɨkaindam
Ti wɨpɨnd yɨna bꞌamnena mɨlend dɨde negɨr kesa dɨmdɨmjog mɨlend.
76Kor bꞌɨga! Man ɨta pumbjog rɨgamna bageyam nyɨ okasɨt dem.
Mop nokɨp man naska e meket dem Yonggyamɨmna nya ongonjenam,
ɨ Ton ket mor kak kae yik dem.
77Mante dem Tina rɨga wumɨr tamneninyɨt dem da God opima towaina negɨr mɨle awɨr tamnɨkiny dem,
ɨ ɨngkaimemb ton ket yɨrkokar okatenyi dem.
78Onggɨt mop paemb jɨ da mera God re kɨd ke kear bꞌamnena rɨga e.
Sɨ ra wɨn okas, yɨrkokar okawa rɨga opima men netɨsmariny dem odede wɨp ɨt re lomkongga rɨngma ra tɨlis sɨbɨbɨnd.
79Nokɨm da ɨdenat Ton tunyomareniny rɨga yepim re sɨbɨbɨnd dɨde ujɨmna danda wɨrand wekeny,
ɨ ɨngkaimemb Ton men wang nitiyeniny dem de ngɨmbla nya wa meraina menon wɨngɨrɨnd.”
80Ɨ ngɨrpu ket bꞌɨga onyitonj dɨde wɨngawɨnga ke danda awonj. Ɨ ton ket yɨbnenenonj dea ta wul kesa tungg wa, ngɨrpu ton ket Israel rɨga wa wɨpɨnd pɨtapɨta awonj.

Copyright information for GDR